Edelman

W czasie ferii zimowych przeczytałem sobie tę książkę. Rewelacja! Zrobię to kiedyś jeszcze raz.

Nigdy bym nie pomyślał, że będę tak zbudowany życiem człowieka zbuntowanego, niepoprawnego i w relacjach z innymi, bardzo często nieprzyjemnego.



Mam takie uproszczenie: jedni wierzą Boga, ale nie żyją nim, inni nie wierzą w Boga, ale żyją z nim w zgodzie. Życie Marka Edelmana, rzuca wyzwanie każdemu, kto wierzy w Boga i Jego Królestwo. Pan Marek deklarował się jako osoba niewierząca, ale to jak żył, sprawiło, że stał się autorytetem dla wielu wierzących.

Marek Edelman był odrzucany przez Żydów, oskarżany o wstrętne polonofilstwo i charakter Polaka. Przez całe życie był też prześladowany za to, że był Żydem. Pozostając w Polsce zdecydował się by iść wąską, niekomfortową ścieżką. Nie był syjonistą, ale miał swoją definicję syjonizmu, jako oddanie się poprawianiu świata na lepsze.

A książka, sama w sobie? Według mnie, bardo dobra i bardzo dobrze "zrobiona". Jest pełną biografią, dotyka wszystkich chyba aspektów życia bohatera, różnych lat, epok politycznych, omawia jego stosunek do różnych dziedzin życia, różnych ludzi i grup społecznych. Daje też fascynujący obraz osoby, która żyła szeroko, pełniąc różne role życiowe i osiągnęła sukcesy na wielu polach. Biografia zawiera też duże fragmenty wywiadu, przeprowadzonego przez autorów z Markiem Edelmanem i obszerne cytaty z innych autorów, którzy na przestrzeni lat pisali o panu Marku i jego życiu.

Oglądałem wystąpienia na pogrzebie pana Marka, niesamowite przeżycie, ale jednak to były pewne podsumowania, laurki, urywki. Natomiast czytając książkę, miałem wrażenie, że mam kontakt z całą osobą pana Marka.

Książka jest też świetna z innej strony. W związku z tym, że Marek Edelman, był bardzo związany z Polską i Polakami, (choć powiedział, że nigdy nie użyje wobec siebie słowa patriota), daje czytelnikowi obraz innej Polski, takiej, której być może nie znasz. Zupełnie nowa, zaskakująca, szokująca i często smutna perspektywa.

Z domu rodzinnego wyniosłem jeden obraz. W szkole, literaturze, mediach komunistycznych, a potem wolnych, otrzymywałem kolejne obrazy naszego kraju. Chrześcijaństwo (różnych grup i doktryn) dorzuciło kolejne fragmenty ilustracji. Ale takiego obrazu, jaki maluje Marek Edelman nie znałem. Nie znałem, więc ważnej części prawdy. Prawdy o tym jak wyglądał i wygląda nasz kraj w oczach Żyda, socjalisty, powstańca, lidera, lekarza, opozycjonisty, polityka..... Książka pozwoliła mi spojrzeć na siebie, z poza siebie.

Polecam gorąco.

================
Na deser parę cytatów, z Edelmana, które lubię (mówiąc po eFBookowemu):
"Wystarczy mieć w życiu zasadę, żeby nie robić świństw. Choć życia nie da się do końca zaplanować"
"W życiu rację mają ci, którzy pozwalają żyć innym"
"Człowiek to jest coś wyjątkowo paskudnego. Byle tylko dać mu szansę"
"Całe życie nic nie robię, tylko rządzę. Choć nie lubię rządzić. Ale przede wszystkim nie lubię, żeby mną rządzono"
" W zasadzie najważniejsze jest życie. A jak już jest  życie, to najważniejsza jest wolność. A potem oddaje się życie za wolność. I już nie wiadomo, co jest najważniejsze"
"Jak się człowiek namydlił, to musi się ogolić"